Paul Andrein Maurice Dirac

PAUL ADRİEN MAURİCE DİRAC (1902 – 1984)

İsveçli bir baba ile İngiliz anneden, 8 Ağustos 1902’de İngiltere Bristol’de doğan Dirac, Heisenberg, Pauli ve Fermi’nin çağdaşıydı. Bristol’de elektrik mühendisliği öğrenimini görmeye başlamış, ama henüz oradayken matematiğe yönelmiş, sonrasında ise matematik eğitimini Combridge St. John’s Collage’de sürdürmüştü. Burada iken kıdemli araştırma öğrencisi olmuştu. Yine bu günlerde Bohr’un atom kuramını öğrenmiş, bu konu üzerine makalelerde yazmıştı. 1925’de Heisenberg’in Combridge’i ziyaretinden sonra Dirac, paketçik devinbilimiyle tanışmasını sağlayan Heisenberg’in çalışmalarının ön yazmalarını elde etmişti. Bu makaleyi inceledikten sonra sıra değiştirilmeyişinin asıl yeni düşünce olduğu sonucuna ulaştı. Bu düşünce ile Poisson parantezlerinin komütatöre karşılık gelip gelemeyeceğini düşündü ve nihayetinde bu ikisi arasında bir ilinti kurulabileceği görüşüne vardı.

Paketçik devinbiliminin Dirac biçiminin temelinde yatan bazı sayılar vardır. Dirac bunlara diğer sayılardan ayırt etmek için p- ve q- sayıları adını vermiştir. Bu sayılar sıra değiştiremezlik cebir kurallarına uyar ve Heisenberg matrislerine ve Schrödinger işlemcilerine yakından bağlıdır.

Böylece paketçik devinbiliminin, çağdaşlarınınkinden birçok açıdan daha genel ve tam bir formülasyonunu, 1925’de elde etmeyi başardı.

1932’de Dirac Combridge Üniversitesinde, 18. y.y.’da Newton’un sahip olduğu Lucasian Profesör of Mathematies kadrosuna atandı ve emekliliğine dek burada kaldı. Oldukça suskun bir kişilikti. Araştırma makaleleri ve The principle of Quantum Mechanies kitabıyla çok derin etkiler yarattı. Yazıları okumak için çoğunlukla yoğunlaşmış bir çaba gerektirecek ölçüde bilinçli ve derindir. 20 Ekim 1984’de Florida’da ölmüştür.